Özel Haber : Yasemin Özçelik
Rize’ nin Güneysu ilçesi Merkez mahallesinde yaşayan 36 yaşındaki Uğur Kars hem şehir keşmekeşinden hem de yoğun iş hayatı stresinden bunaldı. Hayatını değiştirecek önemli bir karar aldı.
Köyüne dönmeye karar veren genç girişimci Likapa üretimine başladı. Manset53 muhabirimizin sorularını yanıtlatan Kars, “Peyzaj Mimarlığını bırakıp bu işe başladım. 10 yıllık tecrübemle yani bitkinin yetiştiriciliği ile ilgili bilgilerimi insanlarla paylaşıyorum. Likapa yetiştiriciliği süreci şöyle oldu, bu işe başlamadan önce likapayla (mavi yemiş) ile ilgili bir araştırma içerisindeydim.1900lerde Amerika’ dan kültürü alınmış ve Dünya topraklarının sadece yüzde onunda yetişebilen nadide bir bitki. Alp- Himalaya kuşağında, Kuzey Amerika kıtasında yetişiyor. Şu an da saksı içerisinde yetişebiliyor. İşin fizibile olup olmayacağını araştırırken üretim, tüketim alışkanlıklarını araştırdığımda fızıbıl olduğunu gördüm. 2008 de ilgimi çekmeye başladı. Bizim burada yabani Likapa dediğimiz bir farklı türü vardı. Ben bu arazide çaya alternatif olarak, aynı zamanda organik çayda yetiştiriyoruz. Çaya alternatif olarak bir ürün yetiştirebilir miyim? Yani beni biraz diri tutacak yeni bir iş arıyordum. Hayatımı bu şekilde değiştirmeyi planlamıştım. Profesyonel iş hayatımı bırakıp arazime geldim. 2013’te bu bahçeyi kurdum. Yaklaşık 3 dönüm büyüklüğünde. Biz bunu yaban mersini olarak biliyoruz, biz buna Likapa veya mavi yemiş diyoruz. Aslında Vaccinium arctostaphylos çeşidi (çalı çeşidi) olan, yaylalarda yetişen Vaccinium myrtillus, çok değerlidir. Bizim yetiştirdiğimiz ise Vaccinium cormbosum’ tur. Yani dünyada veri olarak meyveler bunlar. Bunların alt versiyonu olanlar var. Burada da birkaç çeşit Likapa var. Yani 2013 yılında başladım, 10 yıldır bu işi yapıyorum” dedi.
Çayın yıl içerisinde uğraşının daha az olduğunu Likapa nın yıl içerisinde uğraşının fazla olduğunu kaydeden Uğur Kars, “ Dönüm bazında ne kadar gelir elde ediliyor, bu biraz bize bağlı bir şey. Yani biz çay üreticisiyiz. Çayın yıl içerisindeki işi çok daha azdır, hasat işi zordur. Ama Likapa teknik yaklaşmak daha profesyonel yaklaşmak gerekiyor. Veya bir kalifiye bakış açısıyla bunu üretmek gerekiyor. Bitkinin hastalığı, ilaçlanması, budanması çok daha hassastır. Her şey yolunda gidip tam tekniğiyle yaparsanız bir dönümde bundan 500-600 kilo mavi yemiş (Likapa) alabilirsiniz. Bu sofralık. Sanayiye üretim yaparsanız, budamaları daha az tutup daha ince ve aroması daha düşük meyve şekilde üretmek isterseniz bir tonun üzerinde de çıkabilirsiniz. Ama ben direk sofralık olarak ürettiğim için yani bir dönümde 500-600 kilo kaliteli meyve alabiliyorum” dedi.
Ürettiği Likapa yı internet üzerinden sattığını belirten Sedat Kars, “Ben bu işe başladığımda son tüketiciye bunu pazarlayacağım diye başladım. Yani sanayiye herhangi bir ürün tedarik etmiyorum. Sanayide kozmetikte kullanılıyor. Reçel, marmelat gibi farklı ürünlere çevrilebiliyor. Ama ben internet üzerinden direk olarak özel ambalajla satışla on soğutma yaparak, bunun da on soğutmasını yapmanız gerekiyor, çok hassas bir meyve. 4 derece dolap sıcaklığında bir gün bekletip, -18 derecedeki buz kasetlerinden strafor kutular içerisinde direk son kullanıcıya kargo ile gönderiyorum. Bütün satışım bu yönde. Likapa yılda bir kez veriyor fakat şöyle bir durumu var. Bahçeyi bir tur topluyoruz sadece olgun meyveleri alıyoruz. 5 - 6 kez toplayarak meyvelerin tamamını alıyoruz. Bunun hasadı zor bir ürün. Çok iyi toplarsanız günde 40 kilo toplayabiliyorsunuz. Kilo fiyatı aslında çok değişiyor. İnternet üzerindeki satış fiyatını 250 lira le 300 lira arasında satıyoruz” dedi.
Kars, “Biz Rize’ deyiz. Çay yetiştiriyoruz. Ben bir B planından bahsediyorum. Çaya bir alternatif ürün değil de yan ürün olarak veya ek gelir olarak düşünülebilir. Çayda herhangi bir olumsuz durumda olduğunda düşünülebilir. Aslında elimizde olan Karadeniz bölgesinin bir B planıdır. Fidanları özel sertifikalı yerler var, oralardan alıyoruz. Bu fidelerin farklı çeşitleri var. Daha doğrusu farklı varyeteleri var. Sertifikalı satış yapan bir firmadan aldım. Bugün Türkiye’ nin farklı yerlerinden internet üzerinden fidelerin satışı bulunabilir. Sertifikalı olması çok önemli” dedi
Müzikle Besliyorum
Likapalarımızı müzikle beslemeyi de ihmal etmiyoruz ''sadece bitki besleme değil bunların ruhlarınıda beslememiz gerekiyor'' diyen Kars , likapa bahçesinde zaman zaman gitar çalıp bitkileri besliyor.
